Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów
Niech dana będzie funkcja f, określona wokół punktu . Możemy zbadać do jakiej granicy dążą wartości f(x) funkcji f, jeśli argumenty x są coraz bliższe liczbie (aby funkcja f miała granicę w punkcie , funkcja ta musi być określona „wokół” tego punktu, czyli w pewnym sąsiedztwie do .
Sąsiedztwem punktu o promieniu nazywamy zbiór i oznaczamy S(x0) lub S(x0, ). Przedział nazywamy sąsiedztwem lewostronnym punktu x0 o promieniu i oznaczamy jako lub . Analogicznie przedział nazywamy sąsiedztwem prawostronnym i oznaczamy jako lub .
Jak się okazuje funkcja f(x) nie musi być określona w punkcie , aby granica określona dla tego punktu istniała, co będzie przedmiotem dalszych rozważań m.in. w przykładzie 1a oraz przykładzie 1b, jak i kolejnych podrozdziałów.
Przykład 1
Oblicz:
a) f(x) = +5 i =-1
b) f(x) = i
c) i
Ad. a) Funkcja f(x) jest ciągła w punkcie , zatem
Ad. b) Dziedziną funkcji f(x) jest , a f()=. W takich przypadkach
należy uprościć licznik z mianownikiem lub skorzystać z Reguły de l’Hospitala.
f(x) = =x-1
= 1
h(x) =
g(x) = x-2
Ad. c) Podobnie jak
we wcześniejszym przypadku f()=. Nie możemy jednak
skorzystać z Reguły de l’Hospitala, gdyż nie potrafimy wskazać pochodnej
licznika oraz mianownika. Należy więc wyrażenie f(x) sprowadzić do jak
najprostszej postaci.
.
1. Korzystając z definicji Heinego
granicy funkcji w punkcie, oblicz
a)
b)
Odp. a)
b)
2. Wskaż dwa ciągi
a)
b)
Odp. a) np.