Baza wiedzy

Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów

Określenie ciągu. Sposoby opisywania ciągów.

Omówionych już masz parę rodzajów funkcji. Za każdym razem brałeś pod uwagę dziedzinę funkcji. Teraz zapoznasz się z własnościami funkcji, której dziedziną jest podzbiór zbioru liczb rzeczywistych. 

 

Definicja 1 
Ciągiem skończonym nazywamy funkcję, której dziedziną jest skończony podzbiór początkowych liczb naturalnych dodatnich. 
Ciągiem nieskończonym nazywamy funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb naturalnych dodatnich. 

Wartości zdefiniowanych powyżej funkcji nazywamy WYRAZAMI CIĄGU. Ciąg liczbowy to ciąg, którego wyrazy są liczbami rzeczywistymi. 

Zwykle wyrazy ciągu zapisujemy inaczej od wartości innych wcześniej poznanych funkcji. Dla przykładu, jeśli rozważymy ciąg, który każdej liczbie naturalnej dodatniej przyporządkowuje liczbę trzy razy większą, to zamiast pisać: 

f(1)=3     f(2)=6     f(3)=9     …               f(n)=3n       … 

Zwyczajowo piszemy:

a1 =3   a2 =6   a3 =9   …                    an =3n    … 

Wyraz n-ty ciągu “an =3n” to wyraz ogólny. Dzięki niemu możemy obliczyć dowolny wyraz ciągu. Cały ciąg oznaczamy (an ) lub tak (3,6,9,12,…) - wypisujemy kolejne wyrazy ciągu w nawiasach okrągłych. Ciąg możemy też oznaczyć innymi literami, np. (bn ) 

Przykład 1  

Obliczamy wyrazy a1  a3  a2n  an+2 ciągu, którego wyraz ogólny ma postać: 

an =  

Aby obliczyć a1 – należy wstawić 1 do wyrazu ogólnego w miejsce n

a1=  =

Analogicznie:

a3==

a2n==

an+2=


Przykład 2.

1)Ciągiem skończonym (nieliczbowym) jest lista uczniów przystępujących do konkursu międzyszkolnego z matematyki. Kolejnym liczbom naturalnym przyporządkowywane są nazwiska uczniów na ogół w porządku alfabetycznym.

2)Ciągiem skończonym(liczbowym) 4-wyrazowym jest kod PIN wpisywany do telefonu: 3671. W tym przypadku kolejne wyrazy to:

a1=3      a2=6      a3=7      a4=1
Wpisując kolejno wyrazy ciągu, należy pamiętać, że kolejność jest istotna. Wiadomo, że kodem 1637 nie odblokujemy danego telefonu.

3)Ciągiem nieskończonym jest ciąg kolejnych liczb nieparzystych:

a1=1      a2=3      a3=5      a4=7      a5=9      a6=11           

           


Zadania do zrobienia


1. Dany jest wyraz ogólny nieskończonego ciągu (an). Napisz cztery początkowe wyrazy tego ciągu. Następnie oblicz a2k, a3k, a2k-1 oraz a5k+3, gdzie k  N+

a) an = (n - 4), n  N+

b) an = 3 - n2, n  N+

 

2. Naszkicuj wykres ciągu (an), jeśli dany jest wyraz ogólny tego ciągu: an = n2 - 5n, n  N+

 

3. Które z wyrazów ciągu (an) są równe zeru, jeśli: an =

Odp. a7 = 0

 

4. Zbadaj, które wyrazy nieskończonego ciągu (an) są liczbami całkowitymi, jeśli:

a) an =

b) an =

Odp.      a) a1, a2, a3, a5, a11

                b) a2, a7

 

5. Które wyrazy ciągu o wyrazie ogólnym an = , n  N+, są liczbami naturalnymi? Czy jakiś wyraz ciągu jest równy 14?

Odp. a3, a4, a6, a12; a6 = 14