Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów
Niech funkcja f będzie określona w otoczeniu oraz niech będzie różniczkowalna w punkcie x0, a h niech będzie liczbą rzeczywistą, dla której . Spójrzmy na punkty P oraz Q. Poprowadźmy przez wspomniane punkty prostą:
Taką prostą nazywamy sieczną wykresu funkcji f, przechodzącą przez punkty P i Q.
Zgodnie z rysunkiem oznaczmy miarę kąta QPR jako . Wyznaczmy jego tangens:
Zauważamy, że iloraz różnicowy funkcji f w punkcie x0, odpowiadający zmianie argumentu h, jest niczym innym jak współczynnikiem kierunkowym podanej siecznej.
Ta wiedza w łatwy sposób pozwala nam wyprowadzić wzór stycznej do wykresu funkcji f w punkcie P.
Niech będzie kątem nachylenia do osi OX stycznej do
wykresu funkcji f. Na podstawie wcześniejszych rozważań wiemy, że:
Równanie szukanej prostej w postaci kierunkowej to y = ax+b.
Jako, że punkt P do niej należy, to:
Zatem równanie prostej stycznej do wykresu funkcji f to:
Przykład 1
Oblicz równanie stycznej do wykresu funkcji w punkcie P(-1,y0).
Policzmy zmienną y-ową punktu P:
y0 =
Zgodnie z definicją 1 obliczmy współczynnik kierunkowy:
Informacja o wartości współczynnika kierunkowego pozwala od
razu wyznaczyć wzór szukanej stycznej:
1. Wyznacz równanie stycznej do wykresu
funkcji
Odp.
2. Wyznacz równanie stycznej do wykresu
funkcji
Odp.
3. Styczna do wykresu funkcji
a) Wyznacz współrzędne punktu
b) Wyznacz równanie stycznej do wykresu
funkcji
Odp. a)
b)