Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów
Dowód:
Zakładamy przeciwnie, ciąg nieskończony an będzie zbieżny do dwóch granic a i b (a≠b). Weźmy Ƹ = > |a-b|, (zauważ Ƹ>0). Zgodnie z definicją granicy ciągu większość wyrazów ciągu leży w przedziale (a- Ƹ, a+ Ƹ) oraz (b- Ƹ, b+ Ƹ), ale to jest niemożliwe bo przedziały wcześniej podane są rozłączne. Uzyskaliśmy sprzeczność, co udowodniło, że ciąg zbieżny ma tylko jedną granicę.
Kolejne twierdzenia dotyczą liczenia granic.
Wykaż, że i
Ponadto
dla każdej liczby naturalnej dodatniej n
dla każdej liczby naturalnej dodatniej n
Na podstawie twierdzenia 3 mamy:
Dowód:
Oczywistym jest, że twierdzenie jest prawdziwe gdy q=0. Załóżmy, że q≠0. Jeśli q≠0 oraz |q|<1, więc Oznaczmy x=. Zatem , stąd mamy
W oszacowaniu powyżej została zastosowana nierówność Bernoulliego. Zatem :
Dla
A to znaczy, że
b) c)
Ad a) Ciąg o wyrazie ogólnym gdzie , zapiszmy w postaci iloczynu dwóch ciągów zbieżnych: ciągu stałego o wyrazach równych 10, który ma granicę równą 10( twierdzenie 2.) i ciągu o wyrazie ogólnym gdzie , którego granica wynosi 0
Ad b) Wiemy, że istnieje granica ciągu o wyrazie ogólnym gdzie , zatem istnieje granica ciągu u wyrazie ogólnym . Obliczmy:
Ad c) Musimy podzielić licznik i mianownik ułamka przez n2 ( czyli przez n w najwyżej potędze, jakiej znajduje się w mianowniku):
W liczniku powyższego ułamka mamy sumę
trzech ciągów, każdy z nich jest zbieżny. Dzięki twierdzeniu 5a istnieje
granica ciągu będącego sumą tych trzech ciągów- granica licznika. Podobnie mamy
z granicą mianownika- na mocy twierdzenie 5d istnieje granica ilorazu.
Obliczamy :
a) b)
Ad a) Zastosujemy twierdzenie 2, 4 oraz 5c
Ad b) W pierwszym kroku podzielimy licznik i mianownik przez 3n, później użyjemy twierdzenia 2,4 oraz 5.
Dla każdej liczby naturalnej dodatniej poniższa nierówność jest prawdziwa:
,
Czyli
Ponadto
Zatem na mocy twierdzenia 7:
1. Wyznacz granicę ciągu o wyrazie ogólnym an, jeśli:
a) an = 4
b) an = 3 +
Odp. a) 12
b) 3
2. Oblicz granicę ciągu o wyrazie ogólnym an, jeśli:
a) an =
b) an =
Odp. a)
b)
3. Oblicz granicę ciągu o wyrazie ogólnym an, jeśli:
a) an =
b) an =
c) an =
Odp. a) 1
b) -7
c) -1