Baza wiedzy

Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów

Podzielność wielomianów

DEFINICJA 1.
Wielomian  jest podzielny przez wielomian  różny od wielomianu zerowego wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje taki wielomian , dla którego . Wówczas wielomian  nazywamy ilorazem wielomianu  przez . Wielomian  jest dzielnikiem wielomianu .

 

Jeżeli wielomian , to każdy niezerowy wielomian  jest dzielnikiem wielomianu , przy czym iloraz  jest wielomianem zerowym .

 

Jeżeli wielomian  jest podzielny przez wielomian , to jest również podzielny przez wielomian , gdzie Na przykładzie:  

,  więc jest on podzielny przez

,  więc jest on podzielny przez

 

Przykład 1.

Wielomian  podzielono przez wielomian . W wyniku dzielenia otrzymano wielomian . Wyznaczmy wartość współczynników i .

Z definicji: , stąd
 

Wiemy, że  oraz , więc z definicji równości wielomianów wiemy, że  oraz

 


Przykład 2.  

Wielomian  jest podzielny przez wielomian . Znajdźmy iloraz dzielenia  przez .

Wielomian  możemy zapisać jako

Wielomian  jest trzeciego stopnia, więc st. . Zatem iloraz jest dwumianem liniowym.
 gdzie .

Otrzymujemy

Porównujemy współczynniki przy  i wyrazie wolnym.
 i

Szukanym ilorazem jest wielomian


Zadania do zrobienia


1. Dany jest wielomian 2. Wskaż cztery wielomiany stopnia drugiego, przez które jest podzielny wielomian


 2. Dany jest wielomian 2 2  Podaj przykład wielomianu:

a) stopnia pierwszego

b) stopnia drugiego

c) stopnia trzeciego

d) stopnia czwartego

przez który jest podzielny wielomian


 3. Wielomian x3 x2b podzielono przez wielomian 2 . W wyniku tego dzielenia otrzymujemy iloraz . Wyznacz wartości współczynników i .

Odp.


 

4. Wielomian 4 3 2  podzielono przez wielomian 2 . W wyniku tego dzielenia otrzymujemy iloraz 2 . Wyznacz wartości parametrów i .

Odp.