Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów
Przykłady funkcji wielomianowych:
Istnieje ścisły związek pomiędzy ilością pierwiastków
wielomianu a tym, jak wygląda wykres funkcji. Nietrudno wyobrazić sobie, że
wykres funkcji typu , gdzie ma tylko jedno miejsce zerowe i jest nim
liczba zero. Jeżeli wykładnik potęgi jest liczbą parzystą, to taka funkcja
jest symetryczna względem osi OY, natomiast gdy wykładnik jest liczbą
nieparzystą, to wykres funkcji jest symetryczny względem początku osi układu
współrzędnych O(0,0).
Jak zostało już wspomniane liczba i krotność pierwiastków funkcji wpływa na wygląd wykresów funkcji. Przyjrzyjmy się niektórym z nich.
Ta funkcja ma trzy miejsca zerowe: -1, 4 oraz . Współczynnik przy najwyższej potędze jest dodatni.
Ta funkcja ma dwa miejsca zerowe: 2 i 0. Współczynnik przy najwyższej potędze jest dodatni.
Ta funkcja ma trzy miejsca zerowe: -1, 0, 1. Współczynnik przy najwyższej potędze jest ujemny.
Na rysunku
przedstawiony jest fragment wykresu funkcji wielomianowej, gdzie . Do wykresu funkcji należą
punkty A(-1,-12), B(0,-12), C(1, -72).
Miejscem zerowym funkcji jest -2.
Wyznaczmy wzór tej funkcji.
Na podstawie wykresu funkcji możemy ustalić, że wartość współczynnika przy najwyższej potędze tego wielomianu jest ujemna, oraz, że miejscem zerowym jest . Ponieważ wnioskujemy, że -2 jest pierwiastkiem dwukrotnym, lub czterokrotnym. Drogą eliminacji dochodzimy do wniosku, że -2 nie może być pierwiastkiem czterokrotnym, ponieważ wtedy wzór tej funkcji wielomianowej miałby postać i jej wykres byłby symetryczny względem prostej .
Zatem liczba -2 jest podwójnym pierwiastkiem wielomianu, więc możemy go zapisać w postaci:
, gdzie
Więc wzór funkcji możemy zapisać w postaci:
gdzie .
Punkty A(-1,-12), B(0,-12), C(1, -72) należą do wykresu funkcji, więc:
⇔ ⇔
Otrzymany wzór funkcji ma więc postać:
1. Na rysunku przedstawiony jest fragment wykresu funkcji wielomianowej , gdzie st.. Współczynnik przy najwyższej potędze zmiennej jest równy . Do wykresu funkcji W należą punkty oraz a wykres przechodzi przez początek układu współrzędnych.
a) Napisz wzór funkcji wielomianowej w postaci ogólnej
b) Oblicz współrzędne punktów wspólnych z wykresu funkcji wielomianowej z prostą o równaniu
Odp. a) 3 2 ; wskazówka: 2 gdzie 2
b)