Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów
Przykłady funkcji wielomianowych:
Istnieje ścisły związek pomiędzy ilością pierwiastków
wielomianu a tym, jak wygląda wykres funkcji. Nietrudno wyobrazić sobie, że
wykres funkcji typu , gdzie
ma tylko jedno miejsce zerowe i jest nim
liczba zero. Jeżeli wykładnik
potęgi jest liczbą parzystą, to taka funkcja
jest symetryczna względem osi OY, natomiast gdy wykładnik jest liczbą
nieparzystą, to wykres funkcji jest symetryczny względem początku osi układu
współrzędnych O(0,0).
Jak zostało już wspomniane liczba i krotność pierwiastków
funkcji wpływa na wygląd wykresów funkcji. Przyjrzyjmy
się niektórym z nich.
Ta funkcja ma trzy
miejsca zerowe: -1, 4 oraz
. Współczynnik przy
najwyższej potędze jest dodatni.
Ta funkcja ma dwa miejsca zerowe: 2 i 0. Współczynnik przy najwyższej potędze jest dodatni.
Ta funkcja ma trzy
miejsca zerowe: -1, 0, 1. Współczynnik przy najwyższej potędze jest ujemny.
Na rysunku
przedstawiony jest fragment wykresu funkcji wielomianowej
, gdzie
. Do wykresu funkcji należą
punkty A(-1,-12), B(0,-12), C(1, -72).
Miejscem zerowym funkcji jest -2.
Wyznaczmy wzór tej funkcji.
Na podstawie wykresu funkcji możemy ustalić, że wartość
współczynnika przy najwyższej potędze tego wielomianu jest ujemna, oraz, że
miejscem zerowym jest . Ponieważ
wnioskujemy, że -2 jest pierwiastkiem
dwukrotnym, lub czterokrotnym. Drogą eliminacji dochodzimy do wniosku, że -2
nie może być pierwiastkiem czterokrotnym, ponieważ wtedy wzór tej funkcji
wielomianowej miałby postać
i jej wykres byłby symetryczny względem
prostej
.
Zatem liczba -2 jest podwójnym pierwiastkiem wielomianu, więc możemy go zapisać w postaci:
, gdzie
Więc wzór funkcji możemy zapisać w postaci:
gdzie
.
Punkty A(-1,-12), B(0,-12), C(1, -72) należą do wykresu funkcji, więc:
⇔
⇔
Otrzymany wzór funkcji ma więc postać:
1. Na rysunku przedstawiony jest fragment
wykresu funkcji wielomianowej , gdzie st.
. Współczynnik przy
najwyższej potędze zmiennej jest równy
. Do wykresu funkcji W
należą punkty
oraz
a wykres przechodzi przez początek układu
współrzędnych.
a) Napisz wzór funkcji wielomianowej w postaci ogólnej
b) Oblicz współrzędne punktów wspólnych z
wykresu funkcji wielomianowej z prostą o równaniu
Odp. a)
3
2
; wskazówka:
2
gdzie
2
b)