Baza wiedzy

Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów

Przesunięcie równoległe o wektor

Przesunięciem równoległym (translacją) o dany wektor   nazywamy takie przesunięcie, które przyporządkowuje każdemu punktowi A tej płaszczyzny taki punkt A1, dla którego =   .  Wiedząc, że   =, otrzymujemy równość:
[– x,– y] = [p,q]
Korzystając z niej i z definicji równości wektorów otrzymujemy:
- x = p Ù   - y =q
= x + p Ù = y + q.
Twierdzenie 1
W prostokątnym układzie współrzędnych obrazem punktu A(x,y) w przesunięciu równoległym o wektor   = [p,q] jest punkt A = (x+p, y+q).

Przykład 1

Wyznacz współrzędne wierzchołków trójkąta ABC, gdzie A(-7,2), B(4,3), C(6,-2) w przesunięciu równoległym o wektor   = [3,5].

Obliczamy :

 (-7+3,2+5)=(-4,7),

analogicznie otrzymujemy  (7,8) i  (9,3).




Twierdzenie 2
Wykres funkcji f(x – p) + q powstaje w wyniku przesunięcia równoległego wykresu funkcji y=f(x) o wektor  =[p,q].


Nasuwają nam się dwa wnioski:
  1. Wykres funkcji y=f(x-p) powstaje w wyniku przesunięcia równoległego wykresu funkcji y=f(x) o wektor  =[p,0] (translacja wzdłuż osi OX).
  2. Wykres funkcji y=f(x) + q powstaje w wyniku przesunięcia równoległego wykresu funkcji y=f(x) o wektor  =[0,q] (translacja wzdłuż osi OY).

Przykład 2

Mamy podany wzór funkcji f(x)= 2x+7, której wykres przesunięto równolegle o wektor   = [4,-2]. Wyznacz wzór funkcji g(x) otrzymanej na skutek podanej translacji.

Ponieważ  = [4,-2], to p=4 i q=- 2, zatem możemy wyznaczyć f(x-p) + q, czyli f(x-4) -2.

Obliczamy:

f(x-4)-2= 2(x-4)-2 + 7= 2x – 8 + 7 -2= 2x  -3= g(x).




Zadania do zrobienia

 

1. Wykres funkcji  przesuń równolegle o wektor . Napisz wzór funkcji , której wykres otrzymałeś, jeśli:

a)  = ,                                b)  = ,      

 Odp. a)                   b)   

 

2. Funkcja  dla argumentu  przyjmuje wartość . Jakie współrzędne ma punkt przecięcia wykresu funkcji g, określonej wzorem , z osią .

 Odp.

 

3. O funkcji  wiadomo, że  oraz . Funkcja g ma wzór  .

Podaj wartość funkcji g dla argumentu  oraz argument, dla którego wartość funkcji  wynosi

 Odp.  dla