Baza wiedzy

Zbiór informacji z matematyki oraz fizyki przygotowany przez Szkołę Maturzystów

Równania wymierne

Definicja:  Równaniem wymiernym z niewiadomą x nazywany równanie, które można przekształcić równoważnie do postaci   =0, gdzie W(x) oraz P(x) są wielomianami i P(x) 0 

Każde równanie zawierające tylko ułamki algebraiczne można sprowadzić do równania:   =0, dziedziną tego równania są wszystkie argumenty dla których P(x)≠0.

Rozwiązaniem są liczby należące do dziedziny, dla których W(x)=0.

Przykład 1

Rozwiąż równanie:  =0
Rozwiązanie:
Dziedzina: x≠0
=0
=0 ٧ x-3= 0)٨ x≠0
(x=0 ٧ x= 3)٨ x≠0 → x=3

 Przykład 2

Wykaż, że równanie:  =0 nie ma rozwiązań
Dowód:
zakładamy, że równanie ma rozwiązanie
  =0, D: x≠2

 =  = x-2

x -2 =0 → x= 2
(x=2 ٨ x≠2) → równanie nie ma rozwiązań c.k.d.

Przykład 3

Rozwiąż równania:
a.  =  – 1
b.  =  2 -  

Rozwiązanie:

a.  =  – 1

D: x≠2٨ x≠0

 =  – 1 / * x(x-2)

 = 4(x-2) – x(x-2)

 – x= 4x -8-  + 2x

2 – 7x + 8 = 0

∆= 49 – 64 = -15 , ∆<0 → równanie nie ma rozwiązań

b.  =  2 -

1) D: x≠1٨ x≠-1

2)   =  2 -

3)  +  – 2 = 0

4) Podstawiamy: , t>0 → (-∞,-1) ٧ (1,+∞)

5) t +  -2 =0 / *t

6) 

7)

8) t=1 →   → x {-, } (Obydwa rozw. Należą do dziedziny)

 

Przykład 4

Rozwiąż równanie:  +  +  = 1

Rozwiązanie:  +  +  = 1

D: x≠0  ٨ x≠-1 ٨ x≠-2 ٨ x≠-3

Aby rozwiązać to zadanie należy skorzystać ze wzoru:  = -

 +  +  =  -  +  -   -  =  -  = 1

 -  = 1 / * x(x+3)

− x= 

 – 3= 0

Rozwiązując równanie kwadratowe otrzymujemy 2 rozwiązania: x=  

٧  x=


Zadania do zrobienia


1. Rozwiąż równania:

a)  = 0

 

b)  = 0

 

Odp.      a) x = -2

                b) równanie sprzeczne

 

2. Rozwiąż równania:

a)  =

 

b)  =

 

Odp.      a) x = 0

                b) x = -1

 

3. Rozwiąż równania:

a)  +  = 0

 

b)  -  = 0

 

c) 1 +  =

 

d) 2 -  =

 

Odp.      a) x =

 

              b) x = -1

 

              c) x  (2 - , 2 + )

 

             d) x  

 

4. Rozwiąż równania:

a)  -  =

 

b)  -  =

 

Odp.      a) x  

 

              b) x  {2, 3}