Jak wykorzystać ostatnie chwile przed maturą?
Jak wykorzystać ostatnie chwile przed MATURĄ?
Do jednego z ważniejszych dni
Twojego życia zostało już niewiele ponad miesiąc. Jest to więc ostatnia szansa
na wdrożenie konkretnych działań w kierunku powtórek i przygotowań do egzaminu.
Z dnia na dzień zostaje coraz mniej czasu, który można wykorzystać na naukę,
warto zatem odpowiednio zaplanować nadchodzące dni. „Jeśli chcesz dobrze
wykorzystać swój czas, musisz określić, co jest dla Ciebie najważniejsze, a
potem dać z siebie wszystko” [1]. Jak się więc do tego zabrać, by jak
najproduktywniej spędzić te ostatnie chwile? Ten artykuł powstał właśnie po to,
aby odpowiedzieć Ci na to pytanie. Zamieściłem w nim kilka wskazówek, dzięki
którym będziesz wiedzieć, na czym warto się skupić w ostatnim miesiącu przed
egzaminem maturalnym.
1.
Skup się na działach, w których masz braki
Z pewnością są zagadnienia, w
których czujesz się pewniej, ale są też takie, które sprawiają Ci trudność. To
zupełnie normalne. Rozsądnym zatem wydaje się zaplanowanie materiału, który
wymaga najdokładniejszego przerobienia. Przykładowo, jeśli na 10 zadań z
geometrii analitycznej umiemy rozwiązać 9, to jest duża szansa, że na maturze z
matematyki także sobie z nimi poradzimy. Natomiast jeśli z trygonometrii nie
wiemy nawet, od czego zacząć rozwiązywanie danego zadania, warto w tych ostatnich
dniach skupić się właśnie na tym dziale, by poczynić z niego możliwie jak
największe postępy. Jest to postępowanie tym bardziej zasadne, jeśli materiał,
z którym akurat mamy problem, pojawia się regularnie w arkuszach maturalnych.
Od czego zacząć, by wdrożyć ten
punkt w życie? Polecam zrobić swego rodzaju rachunek sumienia i po
przewertowania wymagań/ tematów z książek wypisać zagadnienia, które sprawiają
Ci największą trudność oraz te, które są dla Ciebie łatwe. Możesz także wypisać
zagadnienia pośrednie, czyli te, nad którymi w miarę możliwości chciałbyś
jeszcze przysiąść, jeśli będziesz mieć czas. Spisanie tych tematów niezwykle
ułatwi nam zadanie. W ten sposób redukujemy bowiem szansę, że zapomnimy o
którymś dziale, a także na bieżąco będzie y w stanie śledzić nasze postępy.
Żeby rzetelnie podejść do tematu
warto skorzystać z nagrań umieszczonych na mojej stronie, do których darmowy
dostęp mają moi kursanci w ramach prowadzonych kursów maturalnych. Każde video jest odpowiednio zatytułowane i opisane,
by jak najlepiej określić, czego ono dotyczy. Jest to niezwykle wygodne, gdyż
możesz sobie wybrać akurat te filmy, które Cię interesują i których najbardziej
potrzebujesz. Część teoretyczna oraz najważniejsze zadania są zebrane w jednym
nagraniu, dzięki czemu decydując się na jego obejrzenie, oszczędzisz czas,
który będziesz mógł przeznaczyć na kolejne powtórki.
2.
Rozplanuj pozostałą część materiału
O tym, jak istotne jest
planowanie w trakcie przygotowań do
matury, wspominałem już wielokrotnie w artykułach na swoim blogu. Teraz, czyli
dosłownie lada moment przed maturą, jest ono tym bardziej istotne, gdyż musimy
zdecydować, ile czasu potrzebujemy na opanowanie nowych zagadnień, a ile będziemy
w stanie przeznaczyć na powtórki. Dzięki takiemu podejściu nie dość, że będziemy
mogli na bieżąco doglądać swoich postępów, to jeszcze pozostaniemy
spokojniejsi, że uda nam się ze wszystkim zdążyć. Pozwoli to zredukować nam
poziom stresu, który odczuwany w nadmiarze może mieć szkodliwy wpływ na procesy
zapamiętywania [2], a co się z tym wiąże – naukę do egzaminu maturalnego.
Niezwykle istotne jest teraz
także zachowanie racjonalności – nie zapominaj, że Twój plan musi być możliwy
do zrealizowania. Samo sporządzenie harmonogramu nie jest jeszcze sukcesem
samym w sobie, gdyż „nawet jeśli jesteś na dobrej drodze, jak będziesz tak
bezczynnie siedział, ktoś Cię rozjedzie”[3]. Nie zakładaj więc, że mając np. problemy z
zadaniami optymalizacyjnymi, uda Ci się je opanować w jeden wieczór. Podejdź do
tematu rozsądnie, postaraj się oszacować codzienne cele/ porcje materiału pod
swoje możliwości, zarówno te czasowe, jak i intelektualne. Jeśli narzucisz
sobie zbyt wiele zagadnień na konkretny dzień i nie będziesz ich w stanie
zrealizować, to nie dość, że materiał wymagający jeszcze przerobienia będzie
się nawarstwiać, to jeszcze taki obrót sytuacji wywoła u Ciebie jedynie
dodatkową frustrację, a być może nawet całkowicie podetnie Ci skrzydła. Taki demotywujący
wpływ będzie niestety mógł doprowadzić do długotrwałych, negatywnych wyników w
nauce [4]. Warto zatem w taki sposób ułożyć plan, by być w stanie wywiązać się
każdego dnia z wyznaczonych obowiązków. Dzięki temu będziemy odczuwać
satysfakcję, zadowolenie, które z kolei może mieć korzystny wpływ na zdobywanie
przez nas wiedzy [5,6]. W Twoim planie uwzględnij także cele czasowe, nie
wystarczy bowiem jedynie zapisać, jaką porcję materiału chcemy przerobić, ale
też ile mamy czasu na jej przyswojenie. Takie ramy czasowe będą stanowiły
dodatkową mobilizację do działania.
Przy zaplanowanych powtórkach
polecam Ci skorzystać z prowadzonej przeze mnie serii na YT„3 najważniejsze
zadania z …”: https://szkolamaturzystow.pl/3-najwazniejsze-zadania. W krótkich
filmach zebrałem najistotniejsze zadania z poszczególnych działów. Taka forma
jest nie tylko wygodna, ale również świetnie sprawdzi się właśnie w ostatnim
miesiącu przed maturą z matematyki (i na poziomie podstawowym, i na rozszerzonym),
ponieważ w jednym miejscu zebrane są i przystępnie omówione zadania z
konkretnych działów.
3.
Rób zadania przeplatane, najlepiej w formie
arkuszy
Liczne zalety zadań przeplatanych
były już niejednokrotnie poruszane przeze mnie na tym blogu. Jest to
zaprzeczenie znanego nam szkolnego systemu nauczania, który opiera się na
przerobieniu jednego działu, zakończeniu go i przejściu do następnego.
Za słusznością tej metody
przemawia chociażby sukces Muhammada Ali’ego, mistrza boksu, którego plan
treningowy zakładał zmianę ćwiczenia co kilka minut [7]. Kluczem do sukcesu są właśnie
te zmiany. Nasz mózg nie lubi się nudzić. Jeśli pobudzamy go nowymi bodźcami,
wymagającymi wysiłku umysłowego, możliwe jest wówczas zwiększenie jego
wydolności [8,9]. Powstają w nim wtedy bowiem nowe połączenia między neuronami,
co przekłada się na szybsze przyswajanie informacji oraz sprawne
wykorzystywanie zdobytej wiedzy chociażby w trakcie rozwiązywania zadań
maturalnych. Nauka jest treningiem dla naszego mózgu, dlatego też tak samo jak
w treningu fizycznym progresuje się poprzez zwiększanie częstotliwości czy
intensywności, tak też i w procesie uczenia się musimy stawiać sobie coraz
wyższą poprzeczkę i w ten sposób stymulować nasz umysł.
Metodą, którą warto w tym celu
wprowadzić, są właśnie zadania przeplatane. Nasz system edukacji opiera się na
nauczaniu blokowym, które polega na omówieniu danego działu, zadawaniu zadań
tylko z tego konkretnego działu i na koniec napisaniu sprawdzianu, po czym
zaczyna się kolejny rozdział, a o poprzednim można już zapomnieć… Jednakże, jak
wynika z badań przeprowadzonych w 2014r. [10], istnieje system, który przynosi
znacznie większe efekty. Eksperyment ten polegał na podziale uczniów na dwie
grupy, jedna uczyła się nowych zagadnień w systemie blokowym, druga w
przeplatanym. Wykłady kierowane do uczniów były identyczne, a różnica tkwiła
jedynie w zadaniach domowych. Po dwóch tygodniach nauki w takiej formie obie
grupy musiały przystąpić do niezapowiedzianego sprawdzianu. Wyniki tego
doświadczenia pokazały, że ćwiczenia blokowe (38% poprawnych odpowiedzi
uzyskanych na teście) sprawdzają się znacznie gorzej w porównaniu z ćwiczeniami
przeplatanymi (72% poprawnych odpowiedzi uzyskanych na teście).
Skoro wiemy już zatem, dlaczego
warto wprowadzić do swoich przygotowań do matury z matematyki zadania
przeplatane, to pozostaje jeszcze pytanie – jak powinniśmy to zrobić? Odpowiedź
jest być może oczywista, ale z pewnością uzasadniona. Rozwiązuj arkusze. W
każdej ilości, z każdej poprzedniej matury, z każdego wydawnictwa, które
wpadnie Ci w ręce. Przecież cały egzamin maturalny jest jednym wielkim zestawem
zadań przeplatanych. Każde z nich dotyczy innego zagadnienia, co zmusza nas do
przestawienia się z myślenia o geometrii na funkcję kwadratową. Jest to logiczne,
skoro zadaniem matury jest sprawdzenie naszej wiedzy z ostatnich tak naprawdę
kilkunastu lat naszej nauki. Co warto podkreślić, rozwiązując taki arkusz
postaraj się jak najlepiej odwzorować warunki, które będą panować już na
właściwym egzaminie. Korzystaj tylko z dozwolonych przyborów, pilnuj czasu oraz
zapewnij sobie ciszę i spokój. Nawet jeśli taka domowa wersja matury nie będzie
lustrzanym odbiciem tej właściwej, to badania [11] pokazują, że najlepsze
rezultaty osiąga się wówczas, gdy warunki egzaminu przypominają warunki uczenia
się.
Podczas kursów maturalnych bardzo
zachęcam uczniów do robienia jednego arkusza dziennie. Uczniowie nie tylko
ćwiczą zadania maturalne w formie przeplatanej, ale także mogą dostrzec swoje
ewentualne braki i uzupełnić je przed maturą. Założenie jest proste: każde
zadanie nie potrafimy zrobić na miesiąc przed maturą musimy zrobić na maturze.
Dlatego tak ważne jest odnotowanie zadań które sprawiają Ci kłopot i
analizowanie jego w taki sposób, żebyś na maturze nie miał z nim żadnego
problemu.
4.
Zadbaj o siebie
Przed Tobą ostatnia prosta,
zwieńczenie wieloletniej nauki. Z jednej strony z pewnością chcesz wykorzystać
najbliższe dni w maksymalny sposób, z drugiej nie możesz zapomnieć o sobie i
swoim samopoczuciu. Szkoda by było stracić te wszystkie lata przygotowań przez
gorszą jakość snu, rozdrażnienie, niezdrowy sposób żywienia i wiele innych
czynników, które przekładają się na naszą produktywność oraz wyniki w nauce.
Proces zdobywania wiedzy będzie z
pewnością przyjemniejszy i szybszy, jeśli będziemy do niego w odpowiedni sposób
nastawieni. Pozytywne myślenie, zmotywowanie się do działania – oto czynniki,
które będą stanowić nowe źródło energii, potrzebnej do przygotowań przed
egzaminem maturalnym. Badania [12] pokazują bowiem, że odpowiednie podejście do
zdobywania wiedzy, przyczynia się do bardziej efektywnej pracy i osiągania
większych sukcesów.
Oprócz właściwego nastawienia
warto zadbać również także o nasze ciało. O wpływie aktywności fizycznej,
zdrowej diety czy snu na naszą naukę pisałem już w innych swoich artykułach zamieszczonych
na tym blogu. Podsumuję tu więc tylko krótko – to jak funkcjonujemy na co dzień
ma fundamentalny wpływ na jakość każdej naszej dziedziny życia, w tym tez na
koncentrację oraz pamięć. To z tego powodu tak ważne jest odpowiednie
przygotowanie również naszego organizmu do wydarzenia, jakim jest egzamin
maturalny.
Chciałbym także podkreślić, że
pomimo rozlicznych zalet aktywności fizycznych, warto je wdrożyć do swojego
życia chociażby w roli swego rodzaju odskoczni od nauki. Oczywiście, może być
to tez jakieś inne zajęcie – czytanie książek, gra na instrumencie itd. Ważny
jest bowiem balans pomiędzy naszymi obowiązkami, a czasem na relaks czy
odpoczynek. Nie powinno się wykorzystywać najbliższych dni w pełni i jedynie na
naukę do egzaminu maturalnego. Nie zrozum mnie źle, absolutnie nie namawiam Cię
do odpuszczania. Chcę jedynie podkreślić, jak ważna jest równowaga oraz proces
regeneracji. Nie jesteśmy w stanie utrzymać pełnej koncentracji przez cały
dzień. Czy nie lepiej więc czasem zrobić sobie stosunkowo krótką, ale
jakościową przerwę, dzięki której odbudujemy swoją energię? Po powrocie do
kolejnej sesji nauki z pewnością będzie nam łatwiej zdobywać wiedzę.
Spróbuj zachować spokój i nie porównywać
się do innych, jeśli miałoby to mieć jedynie negatywny wpływ na Twoją naukę.
Pamiętaj - „w roku jest tylko tyle dni, ile uda Ci się wykorzystać. Jeden
człowiek przez cały rok może zrobić tyle, ile da się zrobić w tydzień, podczas
gdy drugi w ciągu tygodnia zrobi tyle co inny przez cały rok”[13]. Nie jest
jeszcze za późno, by podjąć się walki o kilka dodatkowych punktów na maturze.
Trzeba tylko odpowiednio wykorzystać czas, jaki pozostał do egzaminu, co
powinno być teraz dla Ciebie dużo prostsze po przeczytaniu powyższego artykułu.
Wdrożenie moich wskazówek z pewnością ulepszy Twoją naukę w nadchodzącym
miesiącu i przybliży w ten sposób do osiągnięcia upragnionych rezultatów i
dostania się na wymarzone studia.
[2] The Effects of
Acute Stress on Episodic Memory: A Meta-Analysis and Integrative Review
(nih.gov)
[3] Will Rogers - Even if you're on the right track, you'll get run over
if you just sit there.
[4] Demotivation:
Affective states and learning outcomes | Request PDF (researchgate.net)
[5] Winberg, T. M., and Hedman,
L. (2008). Student attitudes toward learning, level of preknowledge and
instruction type in a computer-simulation: effects on flow experiences and
perceived learning outcomes. Instructional Science, 36(4), 269-287
[6] Celia C. Lo How student
satisfaction factors affect perceiver learning; Journal of the Scholarship of
Teaching and Learning, Vol. 10, No. 1, January 2010, pp. 47 – 54.
[7] R. Kotarski Włam się do
mózgu; rozdział XIV Metoda króla bosku; 188-193
[8]
Andreas Hansen: Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o
swój mózg w dobie nowych technologii, wydawnictwo znak, Krakow 2020
[9] Michel Cymes: Twój mózg. Jak zadbać o siebie
naprawdę. Wydawnictwo Andromeda, Kraków 2018
[10] D. Rohrer,
R. F. Dedrick i K. Burgess „The benefit of interleaved mathematics practice is
not limited to superficially similar kinds of problems” (2014)
[11] Harry M.
Grant, Lane C. Bredahl, John Clay, Jennifer Ferrie, Jane E. Groves, Timothy A.
Mcdorman And Veronica J. Dark (1998); Context-Dependent Memory for
Meaningful Material: Information for Students; APPLIED COGNITIVE
PSYCHOLOGY, vol. 12, 617-623
[12]
Tenenbaum, Samuel. “Carl R. Rogers and Non-Directive Teaching.” Educational
Leadership 16: 296, February 1959
[13] Charles Richards
