Ostatnie wakacje przed maturą – jak powinien je wykorzystać przyszły maturzysta?
Dla niektórych właśnie trwają najdłuższe wakacje w życiu – kilka miesięcy zasłużonego wolnego po egzaminach maturalnych. Być może jednak jesteś jeszcze po drugiej stronie i egzamin dojrzałości czeka Cię dopiero w przyszłym roku. Zastanawiasz się więc jak wykorzystać te letnie miesiące? Uczyć się? Pracować? Odpocząć po wymagającym roku szkolnym i zebrać siły na nowy? Która z tych opcji jest najlepsza? Która pomoże Ci uzyskać jak najwyższy wynik na maturze? W tym artykule postaram się pomóc Ci zdecydować, jak powinny wyglądać Twoje wakacje i doradzić, czym możesz się w ich trakcie zajmować.
Oto kilka możliwości:
1) Nadrób zaległości z liceum
Większość lat edukacji szkolnej już za Tobą, natomiast czeka Cię ostatnia prosta. Jeśli więc czujesz, że masz pewne braki, to ostatnie wakacje przed maturą mogą się okazać dla Ciebie idealnym momentem na nadgonienie materiału. Oczywiście, w klasie maturalnej pojawią się nowe dla Ciebie zagadnienia, ale już teraz wiesz pewnie, z którymi tematami masz największy problem. Może to zadania z geometrii są Twoją piętą Achillesa? A może to jednak zadania na dowodzenie przyprawiają Cię o ból głowy? Ty wiesz najlepiej, co sprawia Ci największą trudność z danego przedmiotu. Jeśli takich zagadnień jest kilka, to polecam Ci je dokładnie spisać. Dzięki temu będziesz miał większą kontrolę nad swoimi zaległościami i będziesz mógł lepiej zaplanować swoje działania. Poświęcając zaledwie godzinę dziennie będziesz w stanie powtórzyć aż 50% materiału, obowiązującego do egzaminu maturalnego. Na mojej stronie przygotowałem specjalną bazę wiedzy z matematyki (Baza wiedzy z matematyki - Szkoła Maturzystów Łukasza Jarosińskiego (szkolamaturzystow.pl)), która może Ci znacznie ułatwić to zadanie. Znajdziesz w niej działy podzielone na poszczególne tematy, opracowane w taki sposób, by zawierały jedynie potrzebną teorię, którą będziesz mógł od razu wykorzystać w praktyce, przeglądając konkretne przykłady. Na końcu tak opracowanego tematu znajdziesz kilka zadań, dzięki którym będziesz mógł sprawdzić, ile zrozumiałeś i zapamiętałeś. Jeśli mimo przerabiania poszczególnych zagadnień w dalszym ciągu będziesz czuć, że z niektórymi zadaniami masz nieustannie ten sam problem, to sugeruję założyć specjalny zeszyt, w którym owe przykłady będziesz mógł zapisywać. Dzięki temu wszystkie tematy, które sprawiają Ci największą trudność, będziesz mieć zebrane w jednym miejscu. Pamiętaj jednak, że tworząc taką notatkę, Twoim zadaniem jest jak najlepsze zrozumienie danego zagadnienia, jak najintensywniejszy proces myślowy, a nie samo przepisywanie bez chwili zastanowienia. To, czy zdecydujesz się na taki plan działania, zależy jedynie od Ciebie. Jeśli czujesz jednak, że jakiś przedmiot nie jest Twoją mocną stroną, to zachęcam Cię, być poświęcił chociaż część wakacji na nadgonienie zaległości.
2) Zaplanuj przyszłość
Ostatnie wakacje przed maturą to również idealny moment, by zastanowić się nad swoją przyszłością, rozważyć rozmaite możliwości i podjąć pewne decyzje. Jest to dobry czas na przemyślenie tego, czym będziesz się chciał zająć po maturze, do czego Ci ona jest tak naprawdę potrzebna? Może masz ambicje na dostanie jakiegoś stypendium, może planujesz iść na studia, a decyzję co do kierunku podjąłeś już dawno temu. Znając swoje cele, będzie Ci znacznie łatwiej zaplanować drogę do nich. Jeśli wiesz, że na szkole średniej nie chcesz kończyć swojej przygody z nauką i że na 100% pójdziesz na studia, to dobrze byłoby się zastanowić, jakie kierunki interesują Cię najbardziej. Jeśli odpowiesz sobie na to pytanie, będziesz również wiedzieć, jakie przedmioty powinieneś zdawać na maturze i którym poświęcić najwięcej czasu na przygotowania. Dobrze jest również zorientować się co do wymagań konkretnych uczelni i ich przeliczników punktów – może być bowiem tak, że na dany kierunek wszędzie dostaniesz się z m.in. matematyką rozszerzoną, ale wynik z niej może być przeliczany z mnożnikiem x1, x1,5 czy nawet x2. Im dokładniej zgłębisz wymagania, tym lepiej będziesz wiedzieć, co najbardziej opłaca Ci się zdawać na maturze albo jakie inne działania wdrożyć.
Może być też jednak tak, że już teraz wiesz, że chcesz kontynuować swoją naukę na studiach, ale na ten moment nie masz pomysłu, który kierunek mógłbyś wybrać. Jeśli tak, to wykorzystaj te wakacje również tak, by zorientować się co nieco na rynku pracy – jakie kierunki są aktualnie pożądane? Które z nich odpowiadają Twoim zainteresowaniom? Jak wyglądają możliwe ścieżki kariery po danych studiach? Kryteriów wyboru swojej dalszej drogi jest mnóstwo. Może warto zatem poświęcić temu trochę czasu i stworzyć listę priorytetów, które pomogą Ci podjąć ostateczną decyzję co do swojej dalszej ścieżki.
3) Podróżuj
Nikt nie powiedział, że nie można łączyć przyjemnego z pożytecznym. Jako że wróciły egzaminy maturalne w formie ustnej, m.in. z języka obcego, może warto wykorzystać swój urlop na swego rodzaju przygotowanie do nich. Jadąc za granicę, chcąc nie chcąc, możemy być zmuszeni do posługiwania się innym językiem. Niestety, w wielu szkołach w dalszym ciągu dużo większy nacisk kładzie się na znajomość gramatyki niż biegłość w mówieniu. Wiele osób odczuwa przez to później pewną blokadę, a lęk przed językiem obcym uważany jest za kluczowy czynnik, wpływający na proces jego nauczania [1]. Przez ten strach uczniowie bardzo często zaniżają swój poziom znajomości danego języka, boją się popełniać błędy, lękają się ośmieszenia i krytyki czy zwyczajnie nie chcą próbować czegoś nieznanego, czym jest dla nich krótka pogawędka np. po angielsku [2]. Musimy być jednak świadomi, że komunikacja w języku innym niż nasz ojczysty, będzie pociągać za sobą pewne ryzyko i będzie ona z konieczności problematyczna [3]. Nie powinno nas to jednak zniechęcać do podejmowania prób w tym zakresie. Nie bez powodu powiedzenie Sokratesa „błądzić jest rzeczą ludzką” przyjęło się w społeczeństwie i zostało spopularyzowane przez wielu naśladowców. Skoro „tylko ten nie popełnia błędów, kto nic nie robi”, to czy naprawdę warto aż tak przejmować się możliwymi pomyłkami w trakcie konwersacji w języku obcym? Przy okazji podróżowania możemy spróbować przełamać barierę i wychodzić ze swojej strefy komfortu. Nie dość, że osłuchamy się z językiem obcym, poznamy nowe słówka czy całe sformułowania, to również podszlifujemy praktyczne umiejętności posługiwania się nim.
4) Odpoczywaj
Wakacje utożsamiane są przede wszystkim z odpoczynkiem i naładowaniem baterii, dlatego też warto spędzić je zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem. W końcu kiedy jak nie w klasie maturalnej będziesz potrzebować sporych pokładów energii. Pisząc ten artykuł, absolutnie nie chcę Cię namówić do nauki dzień w dzień po kilka godzin i całkowitej rezygnacji z relaksu. Balans w życiu jest niezwykle istotny, dlatego też powinieneś spędzić czas nie tylko na ewentualnych powtórkach czy nauce nowej porcji materiału, ale również złapać chwilę wytchnienia. Wakacje wpływają korzystnie na uczniów na liczne z możliwych sposobów: redukują stres, zwiększają kreatywność, poprawiają obniżony nastrój i wiele, wiele innych [4]. Skorzystanie z wakacji może przyczynić się u niektórych do wzrostu zaangażowania w nauce po powrocie do szkół dzięki przerwie od obowiązków. Jedno z badań wykazało chociażby korzystny wpływ wakacji na wyniki w matematyce wśród grupy azjatyckich uczniów. Nie udowodniono wówczas bezpośredniego wpływu ich zajęć plastycznych, muzycznych czy komputerowych, ale zaobserwowano korelację, iż wyniki z dziedziny królowej nauk były lepsze u osób, które swoje wakacje wzbogacały o przytoczone wcześniej zajęcia dodatkowe.
Nie można jednak zapomnieć, że o ile rozsądne korzystanie z urlopu może przynieść uczniom liczne korzyści, tak ich przedłużanie może odbić się na nich w negatywny sposób. Zbyt długa przerwa od nauki może u niektórych wywołać wzmożone napięcie i odczuwanie stresu na skutek nadmiernego bycia zdystansowanym od szkoły [5] i braku uzyskania dodatkowej pomocy od nauczycieli, kiedy będą oni w potrzebie [6].
5) Wyrób nawyki
Wiele osób wspomina okres klasy maturalnej jako jeden z najcięższych, przepełniony nieustanną nauką, ubogi w sen i interesujące aktywności. Uczniowie bardzo często są wówczas pochłonięci książkami i przygotowaniami do matury, zapominając o sobie i swoim zdrowiu. Może warto zatem wykorzystać te ostatnie wakacje przed egzaminem dojrzałości na zapobiegnięcie takiemu obrotowi spraw i wyrobienie korzystnych nawyków, które przyczynią się do lepszego samopoczucia. Jeśli jakąś prozdrowotną czynność, jak uprawianie sportu czy picie wody, zamienimy w czasie wakacji w rutynę, o której nie będziemy musieli myśleć w trakcie roku szkolnego, a mimo to będziemy ją wykonywać, wpłynie to korzystnie na nasze samopoczucie, co będzie również przynosić plusy w nauce. Jeśli nie masz pomysłu, jakie dokładnie nawyki mógłbyś wprowadzić do swojego życia w trakcie wakacji, to już spieszę z pomocą – oto tylko kilka przykładów prozdrowotnych zmian, które możesz zacząć wdrażać od zaraz:
• Zacznij się ruszać – uprawiaj sport przez minimum 150 minut tygodniowo, rób 10 tysięcy kroków na dzień, znajdź dyscyplinę, która sprawi Ci najwięcej radości, zapisz się na dodatkowe zajęcia - mówiąc najprościej jak się da – bądź po prostu aktywny
• Zdrowo się odżywiaj – poświęć chwilę na znalezienie nowych przepisów, ogranicz spożywanie fastfoodów czy słodyczy, zadbaj o zbilansowaną dietę bogatą w sezonowe warzywa i owoce
• Pij minimum 2 litry wody dziennie – pilnuj tego zwłaszcza przy okazji letnich upałów, a jeśli zdecydujesz się na uprawianie sportu, zwiększ odpowiednio ilość pitej wody
• Wysypiaj się – zwróć uwagę zarówno na długość, jak i jakość snu, o której kładziesz się do łóżka i co robisz bezpośrednio przed zaśnięciem, jeśli zadbasz o higienę snu, poczujesz, że masz dużo więcej energii do działania
Jest to tylko kilka przykładów zdrowych nawyków, które możesz wdrożyć tak naprawdę jeszcze dziś. Jeśli zadbamy o powyższe czynności w trakcie wakacji, staną się one regularne, będą nieodłącznym elementem naszej codzienności, to nie zatracimy ich również w momencie zwiększonego natłoku obowiązków, z którym wiąże się powrót do szkoły i klasy maturalnej.
Kilka innych sposobów oraz wytłumaczenie, dlaczego dbanie o zdrowie jest tak ważne w życiu maturzysty, znajdziesz w moim innym artykule (Jak maturzysta powinien dbać o swoje zdrowie? - Szkoła Maturzystów Łukasza Jarosińskiego (szkolamaturzystow.pl)), do którego przeczytania Cię gorąco zachęcam.
W powyższym tekście przedstawiłem Ci 5 sposobów na spędzenie wakacji. Jednocześnie chciałbym podkreślić, że absolutnie nie oczekuję, iż zdecydujesz się tylko na jeden i w ten konkretny sposób spędzisz całą letnią przerwę od szkoły. Według mnie idealnym sposobem byłoby połączenie powyższych opcji, zaczerpnięcie z każdej z nich po trochu. Balans i równowaga – oto klucze do sukcesu, czyli do jak najwyższego wyniku na zbliżającej się maturze. W zależności od możliwości, potrzeb, aktualnego trybu życia itp. plan na te wakacje będzie dla każdego ucznia nieco inny, ale o to właśnie chodzi – zrób wszystko, żeby urlop wykorzystać jak najlepiej dla siebie. Zastanów się, czego tak naprawdę potrzebujesz i poświęć te wakacje na to, by to osiągnąć lub choć trochę się do tego przybliżyć.
Bibliorafia
1. Lęk przed jezykiem Fallah N. (2017). Mindfulness, coping self-efficacy and foreign language anxiety: A mediation analysis. Educ. Psychol. 37 745–756. 10.1080/01443410.2016.1149549 [CrossRef] [Google Scholar]
2. Abdurahman N. H., Rizqi M. A. (2020). Indonesian students’ strategies to cope with foreign language anxiety. TEFLIN J. 31 1–18. 10.15639/eflinjournal.v31i1/1-18 [CrossRef] [Google Scholar]
3. (Horwitz E. K., Horwitz M. B., Cope J. (1986). Foreign language classroom anxiety. Mod. Lang. J. 70 125–132. 10.1111/j.1540-4781.1986.tb05256.x [CrossRef] [Google Scholar]
4. Lundqvist, H. (2016). 10 Health Benefits of taking a holiday. Retrieved from: https://www.fsrl.co.uk/blogs/2016-6/10-health-benefits-of-takinga-holiday-61531144
5. School, M. O. (2018). Struggling To Make Up For Lost Time — Some Guidelines That Teachers Can Follow. Retrieved from: https://medium.com/@mountolympus.digidarts/struggling-tomake-up-for-lost-time-some-guidelines-that-teachers-can-followcc8d182a4868
6. Oscar, K. (2016). Why a long school holiday can be good or bad to our students? Retrived May 11, 2019 from The New Time Website: https://www.newtimes.co.rw/section/read/196779
